Phòng bệnh chết sớm cho tôm

Triệu chứng:

Giai đoạn đầu các triệu chứng bệnh thường không rõ ràng. Tôm chậm lớn và chết ở đáy ao. Tiếp theo tôm bệnh sẽ có hiện tượng vỏ mềm và biến màu. Tôm thường lờ đờ, bơi tấp mé bờ, quay đảo trên mặt nước, giảm ăn và chết sau khi phát hiện bệnh 2-3 ngày. Nhiều trường hợp ghi nhận tôm ngưng chết khi ngưng cho ăn và sau đó chết rất nhanh khi cho ăn trở lại.

Cá thể tôm bị bệnh thường có các dấu hiệu như: vỏ mềm, đục cơ, gan sưng to, mềm nhũn, biến màu hoặc bị teo nhỏ và dai. Giải phẫu mô học sẽ phát hiện nhiều đốm đen trên gan, các tế bào gan bị hoại tử, lượng chất béo dự trữ trong gan hầu như không còn và không thấy virus khi kiểm tra PCR.

Nguyên nhân

Vi khuẩn Vibrio Parahaemolyticus (Vibrio P.) là nguyên nhân gây ra hội chứng hoại tử gan tụy cấp tính trên tôm. Chúng phân bố rộng rãi ở các môi trường và điều kiện sống khác nhau, điều đó lý giải lý do vì sao hội chứng EMS rất dễ lây lan, bùng phát và vô cùng khó khăn để ngăn chặn cũng như kiểm soát bệnh này.

Vibrio P. tập hợp và hình thành màng sinh học khi chúng bám vào lớp kitin trên bề mặt dạ dày, giống như cách hình thành lớp mùn bã hữu cơ trên bề mặt đáy ao. Màng sinh học này có tác dụng bảo vệ vi khuẩn Vibrio P. chống lại kháng sinh, chất sát trùng, các hoạt chất chiết xuất từ thảo dược… trong khi vẫn cho phép vi khuẩn hoạt động trao đổi chất bình thường.

Dấu hiệu gan tôm bị bệnh

Vibrio P. sản sinh độc tố nhưng không gây hại cho vật chủ, sau khi xâm nhập vào động vật, chúng gia tăng mật số để bảo vệ chính mình và cuối cùng là gây chết cho động vật mà chúng xâm nhập. Vibrio P. gây bệnh không vào máu bằng cách thâm nhập qua vết thương; điều này lý giải vì sao kháng sinh không thể ngăn chặn được sự lây nhiễm của chúng. Và việc ẩn mình trong lớp màng sinh học để bảo vệ mình thoát khỏi những chất cơ bản có thể giết chết chúng đã đặt ra một thách thức nghiêm trọng cho việc phát triển các phương pháp điều trị EMS.

Phương pháp phòng chống

Việc điều trị bệnh EMS cho đến nay vẫn gặp rất nhiều khó khăn bởi lịch sử ngành bệnh học tôm cho thấy việc điều trị sau khi bệnh đã xảy ra là rất khó, do tôm không có hệ miễn dịch đặc hiệu; sau khi mắc bệnh tôm thường bỏ ăn nên không đưa thuốc vào được cũng như tôm sẽ chết rất nhanh. Do đó phương pháp hiệu quả nhất để bảo đảm an toàn cho đàn tôm trước dịch bệnh EMS vẫn là các biện pháp phòng ngừa.

Bộ 3 sản phẩm hiệu quả cho phòng ngừa EMS

Bà con nông dân có thể sử dụng phương pháp kết hợp chế phẩm sinh học hiệu quả sau để phòng chống EMS cho tôm:

Làm giảm độ pH trong ruột tôm để gây ức chế sự phát triển của Vibrio:

Quá trình axit hóa trong đường tiêu hóa tôm tạo điều kiện cho sự phát triển của vi khuẩn gram dương, tức là các vi khuẩn cạnh tranh loại trừ. Chúng tiết ra các sản phẩm có khả năng ức chế sự phát triển của mầm bệnh vi khuẩn. Do đó, khi sử dụng hỗn hợp men tiêu hóa và axit hữu cơ trong thức ăn cho tôm, độ pH sẽ giảm và làm dừng sự sao chép của vi khuẩn Vibrio P. trong đường ruột. Thông thường, đường ruột của tôm có độ pH trung tính (khoảng 7). Khi cho tôm ăn, hỗn hợp này sẽ làm giảm độ pH trong ruột xuống khoảng 4–5 cho đến khi Vibrio không thể chịu đựng được. Ngoài ra, hỗn hợp này còn tạo ra những sự  thay đổi trên bề mặt của thành ruột tôm làm cho vi khuẩn Vibrio P. không còn khả năng bám vào và nhân lên, từ đó ngăn ngừa nhiễm trùng toàn thân. Sử dụng kết hợp men tiêu hóa Way-Bac và axit hữu cơ dạng nước Megacid Liquid trong thức ăn cho tôm còn có khả năng kích thích hệ thống miễn dịch, giúp tăng sức đề kháng và bảo vệ cơ thể tôm. Ba yếu tố này sẽ ngăn chặn sự bùng phát dịch EMS.

Diệt mầm bệnh trong môi trường ao nuôi:

Dọn sạch bùn đen, phơi khô nền đáy (vùng không nhiễm phèn). Tuyệt đối không sử dụng thuốc trừ sâu để diệt cua còng.  Đối với ao đất cũ hoặc ao đất vùng phèn (ở đồng bằng sông Cửu Long) cần loại bỏ khí độc H₂S trước khi thả giống. Định kỳ sử dụng AntiKon⁺ để khử trùng nước, tiêu diệt các loại vi khuẩn có hại. Nhờ khả năng oxi hóa rất mạnh nên AntiKon⁺ có khả năng tiêu diệt tất cả vi khuẩn Vibrio P. ở ao tôm, giúp hạn chế cơ hội bùng phát dịch EMS. Ngoài ra, cần bổ sung hệ vi sinh vật có lợi cho ao bằng cách dùng chế phẩm Way-Wat sau đợt xử lý nước.

GIA CÁT TRẦN